SPOR VE EGZERSİZ PSİKOLOJİSİ

EGZERSİZ PSİKOLOJİSİ



Egzersiz ve spor dünyasında her geçen gün yeni gelişmeler olmakta, sürekli yeni rekorlar kırılmakta ve insan olarak yaptıklarımıza daha fazla şaşırmaktayız. Bu gelişmeler bilim dünyasının yeni araştırmalarının sonucunda ortaya çıkan yeni yaklaşımların ürünüdür.


 Egzersiz ve spor psikolojisi son zamanlarda sporcular üzerindeki etkisini daha fazla kanıtlamış ve dolayısıyla sporcular için yeni bir gelişme fırsatı doğmuştur. Sporcularla birlikte yapılan psikolojik, zihinsel çalışmalar, sporcuların performanslarını daha fazla arttırmış ve elit sporcu olma yolunda daha emin adımlarla gitmelerini sağlamıştır.


Sporcuların üst seviye performans gösterebilmeleri için 4 boyutta kendilerini geliştirmeleri gerekmektedir. Bunlar:

1. Fiziksel Antrenmanlar: Güç, kuvvet, esneklik, dayanıklılık, sürat, patlayıcı güç gibi sporcuların geliştirmeleri gereken biomotor özellikler doğrultusunda yapılan çalışmalardır.
2. Teknik Çalışmalar: Sporcunun branşı ve o branş içindeki pozisyonuna göre sahip olması gereken teknik becerilerdir.
3. Taktik Çalışmalar: Sporcunun branşı ve pozisyonuna göre sahip olması gereken taktik bilgileri içermektedir.
4. Psikolojik Antrenmanlar: Sporcunun performansını arttırması ve performansını engelleyen psikolojik faktörlerin ortadan kaldırılması için yapılan psikolojik çalışmalardır. Bunlar konsantrasyon, motivasyon, öz güven, psikolojik sağlamlık, baskı ve stres altında performans gösterme gibi birçok psikolojik çalışmaları içermektedir.

Bu 4 aşamanın her biri önemlidir ve her biri sporcular tarafından düzenli olarak çalışılması gereken özelliklerdir. Dünya çapında üst düzey performans sergileyen sporculara bakıldığı zaman her birinin bu çalışmaları uzun süre büyük bir kararlılık ile yaptıkları görülmüştür.

Yapılan araştırmalar bir sporcunun en iyi performansını ortaya koysa dahi bu seviyenin %70-75 aralığında olacağını göstermiştir. Fiziksel, teknik ve taktik antrenmanlarla bunu daha fazla yukarıya çekmenin olanağı yoktur. Geriye kalan %25-30 ‘luk performans dilimini geliştirmek ise sadece 2 yolla yapılmaktadır. Birinci yol doping kullanımıdır -ki bu yol hem sağlık hem de spor etiği açısından uygun değildir. İkinci yol ise zihinsel, psikolojik çalışmalardır. Sporcularla yapılacak spor psikolojisi çalışmaları sonucunda sporcu performansları da daha üst seviyelere çıkacaktır.

Spor Psikolojisi Nedir?

En basit şekli ile spor ve egzersiz psikolojisi spor ve egzersiz yapan insanları ve davranışlarının bilimsel olarak incelenmesidir.Spor psikolojisi, sporcuların davranış ve düşüncelerini neden-sonuç ilkelerine bağlı kalarak tüm ayrıntılarıyla inceleyen ve bir takım zihinsel tekniklerle sporcuların ve antrenörlerin performansını arttırmaya çalışan bilim dalıdır. Spor psikolojisi psikolojik faktörlerin sporcuların performansına olan etkilerinin yanında egzersiz ve sporun sporcuların psikolojik gelişimine ve sağlığına olan etkilerini bilimsel verilere dayanarak araştırır.

Bugün tüm dünyada bilimsel antrenman metotları çok hızlı bir şekilde gelişmeye başlamıştır. Artık gelinen nokta insan vücudunun da bir limiti olduğu yani bir sporcunun hız, çabukluk, patlayıcı güç ve kuvvet gibi kavramların bir noktaya kadar geliştiğidir. Bu bilimsel yapılan çalışmalarla sporcuların fiziksel özellikleri maksimum düzeye getirilmektedir. Oysaki yeni keşfedilmeye başlanan diğer bir kısımsa olayın sporcu psikolojisi bölümüdür.

 Dünya çapında başarılı takımlar ve bireysel sporcular bütüncül performans gelişimi sistemini uygulamaktadırlar. Bu sistemde spor psikolojisi ayaklardan birinin oluşturmaktadır. Spor psikolojisi sporun zihinsel boyutu ile ilgilenir. Spor performansına katkısı olan fizik, teknik ve taktik becerilerin yanında psikolojik beceriler de önemli rol oynamaktadır. Spor psikolojisi uygulamaları sadece saha içi veya dışı sorunlar yaşayan sporcular için değildir. Spor psikolojisi, bir sporcunun veya takımın potansiyelindeki performansa ulaşmasına katkı sağlar. 

Belirli yeteneklerin spor psikolojisi teknikleri ile daha da mükemmelleştirip maksimum performansa ulaşılması hedeflenir. Spor psikolojisi teknikleriyle her sporcunun potansiyel performansına ulaşabilmesine yardımcı olunur. Sporcular hakkında bilgi edinme belirli bilimsel yöntemlerle ve uzman kişilerce yapılmalıdır. Bu yüzden gelişmiş dünya ülkelerinde bir çok teknik direktör, antrenör ve koçlar fiziksel, teknik ve taktik becerilerin yanında psikolojik becerileri de antrenman programlarına ekleyerek spor psikologlarıyla çalışmaktadırlar. Spor psikolojisinin katkılarıyla sporcuların ve takımların performansında olumlu değişimler görülmüştür. Bu nedenle spor psikolojisi modern sporun olmazsa olmazlarından biri haline gelmiştir.

Bugün dünyada sporun sadece fiziksel, taktik ve teknik unsurlardan oluşmadığı anlaşılmaya başlanmıştır. Yapılan araştırmalar spor psikolojisinin diğer unsurlar üzerinde tamamlayıcı önemli bir etken olduğunu ortaya koymuştur. Çünkü insanoğlu sadece kas ve kemikten yapılmamıştır. Spor alanındaki bireyin de psikolojik yeteneklerinin çok güçlü olması gerekmektedir.

 Dolayısıyla dünya çapında başarılı olan sporcuların en büyük silahı spor psikolojisine hakim olmalarıdır. Kuşkusuz ki kişinin performansını fiziksel ve taktik etkenlerin dışında psikolojik ve duygusal faktörlerde etkilemektedir. Duyguların bilinçli olarak kullanılması için planlı ve düzenli bir şekilde bir spor psikolojisi tekniklerinin uzman spor psikologları denetiminde çalışılması gerekmektedir.. Dolayısıyla spor psikolojisi alanında destek almayan sporcuların hiç biri gerçek anlamda maksimum performanslarına ulaşamazlar.





Spor ve egzersiz psikolojisi çalışmalarının iki amacı:

 • Psikolojik etkenlerin fiziksel performansa etkisi
 • Spor ve egzersiz aktivitelerine katılımın bireyin psikolojik gelişimine, ruh sağlığına vb. etkisi.






PSİKOLOJİNİN BEDENE HÜKMÜ:

KAYNAKLAR:

1. https://egzersizvesporpsikolojisi.wordpress.com/
2. http://www.sporpsikologu.club/
3. http://www.tvf.org.tr/wp-content/uploads/2018/04/1_-kademe_-spor-psikolojisi.pdf
4. http://www.ardacoskun.com/service/spor-psikolojisi-nedir/
5. https://www.sabah.com.tr/saglik/2016/01/25/spor-psikolojisi-nedir-psikolojik-performans-nasil-artar